Cách phân biệt nên người hay lên người chuẩn chính tả trong tiếng Việt

Nhiều học sinh thường nhầm lẫn giữa **”nên người” hay “lên người”** khi viết văn. Cụm từ này có ý nghĩa sâu sắc trong tiếng Việt. Cách phân biệt và sử dụng đúng giúp các em tránh mắc lỗi chính tả phổ biến.

“Nên người” hay “lên người”, từ nào đúng chính tả?

“Lên người” là cách viết đúng chính tả trong tiếng Việt. Cụm từ này diễn tả trạng thái một vật gì đó được đặt, khoác hoặc mặc vào cơ thể. Từ “lên” trong trường hợp này mang nghĩa chỉ hướng di chuyển từ dưới lên trên.

Bạn đang xem: Cách phân biệt nên người hay lên người chuẩn chính tả trong tiếng Việt

Nhiều học sinh thường nhầm lẫn viết thành “nên người” do phát âm không chuẩn hoặc nghe theo thói quen. Đây là lỗi chính tả phổ biến cần tránh. Ví dụ:

– Sai: “Mẹ khoác chiếc áo ấm nên người”
– Đúng: “Mẹ khoác chiếc áo ấm lên người”

Để tránh mắc lỗi này, các em có thể ghi nhớ qua câu thơ vui: “Lên xuống rõ ràng chớ viết nên, Lên người mặc áo mới êm đềm”. Khi viết, hãy liên tưởng đến hành động khoác, mặc một vật gì đó từ dưới lên trên cơ thể.

Phân tích ý nghĩa và cách dùng từ “nên người”

“Nên người” là cách viết đúng chính tả, không phải “lên người”. Đây là từ ghép chỉ sự trưởng thành, phát triển hoàn thiện về mặt nhân cách của một người.

Từ này thường xuất hiện trong các câu văn mang tính chất văn chương, thể hiện quá trình rèn luyện để trở thành người tốt. Ví dụ: “Nhờ có thầy cô mà em mới nên người như ngày hôm nay”.

Nhiều học sinh hay nhầm lẫn viết thành “lên người” vì nghĩ đến việc trưởng thành là “lên” cao hơn. Tuy nhiên, “lên người” không có nghĩa trong tiếng Việt và là cách viết sai.

Để tránh nhầm lẫn, các em có thể ghi nhớ qua câu thành ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Từ “nên” ở đây cũng mang nghĩa “trở thành” giống như trong “nên người”.

Tại sao không dùng “lên người” trong trường hợp này?

“Nên người hay lên người” là một trong những lỗi chính tả phổ biến của học sinh. Cụm từ đúng là “nên người”, không phải “lên người”.

Xem thêm : Chạm trổ hay trạm trổ và cách phân biệt chính xác trong tiếng Việt

“Nên người” mang nghĩa trưởng thành, khôn lớn và phát triển đầy đủ về mặt nhân cách. Còn “lên người” chỉ đơn thuần là hành động di chuyển lên phía trên cơ thể.

Ví dụ đúng:
– Nhờ sự dạy dỗ của cha mẹ mà em đã nên người.
– Con cái được nên người là niềm vui lớn của các bậc phụ huynh.

Ví dụ sai:
– Nhờ sự dạy dỗ của cha mẹ mà em đã lên người. (❌)
– Con cái được lên người là niềm vui lớn của các bậc phụ huynh. (❌)

Để tránh nhầm lẫn, các em có thể ghi nhớ: “Nên người” luôn đi với ý nghĩa trưởng thành, phát triển về nhân cách. Còn “lên người” chỉ dùng khi nói về vị trí, chuyển động lên trên cơ thể.

Một số cách dùng từ “nên người” phổ biến trong tiếng Việt

“Nên người” là cách viết đúng chính tả trong tiếng Việt, không phải “lên người”. Đây là cụm từ chỉ sự trưởng thành, phát triển hoàn thiện về mặt nhân cách.

Nhiều học sinh thường nhầm lẫn viết thành “lên người” vì nghĩ đến hướng đi lên, phát triển. Tuy nhiên, từ “nên” trong trường hợp này mang nghĩa “trở thành”, “hình thành” chứ không phải chỉ hướng.

Ví dụ cách dùng đúng:
– “Nhờ có thầy cô mà em mới nên người như ngày hôm nay”
– “Cha mẹ vất vả nuôi con khôn lớn nên người”

Ví dụ cách dùng sai:
– “Nhờ có thầy cô mà em mới lên người như ngày hôm nay”
– “Cha mẹ vất vả nuôi con khôn lớn lên người”

Để tránh nhầm lẫn, các em có thể ghi nhớ: “nên” trong “nên người” giống như “nên nghiệp”, “nên duyên” – đều mang ý nghĩa “trở thành”, “hình thành” một điều tốt đẹp.

Các lỗi thường gặp khi sử dụng từ “nên người” và cách khắc phục

Nhiều học sinh thường viết sai thành “nên người” thay vì “nên người” khi muốn diễn tả việc trưởng thành, phát triển. Đây là lỗi chính tả phổ biến cần được sửa ngay.

Cách viết đúng là “nên người”, không viết thành “nên người”. Từ này có nghĩa là trở thành người trưởng thành, có ích cho xã hội. Ví dụ: “Nhờ sự dạy dỗ của thầy cô mà em đã nên người”.

Để tránh viết sai, các em có thể ghi nhớ qua câu thành ngữ: “Ăn cây nào, rào cây nấy”. Từ “nên” trong “nên người” cũng tương tự như “nên” trong thành ngữ này.

Một số trường hợp sai thường gặp:
– “Nhờ công ơn cha mẹ mà tôi mới nên người như ngày hôm nay” (Sai)
– “Nhờ công ơn cha mẹ mà tôi mới nên người như ngày hôm nay” (Đúng)

Kinh nghiệm của cô là các em có thể liên tưởng đến từ “nên” trong các từ ghép khác như “nên duyên”, “nên vợ nên chồng”. Tất cả đều viết không có dấu huyền.

Mẹo nhớ để phân biệt “nên người” và “lên người”

Xem thêm : Trau dồi hay trao dồi? Phân biệt chính tả và cách dùng chuẩn

“Nên người” là cách viết đúng chính tả khi muốn diễn tả việc một người trưởng thành, phát triển tốt đẹp. Còn “lên người” là cách viết sai và không có nghĩa trong tiếng Việt.

Để dễ nhớ, bạn có thể liên tưởng đến cụm từ “nên người nên cảnh” – một thành ngữ quen thuộc chỉ sự thành đạt trong cuộc sống. Khi một người học hành tử tế, có công việc ổn định và cuộc sống hạnh phúc, ta nói người đó đã “nên người”.

Ví dụ cách dùng đúng:
– “Nhờ sự dạy dỗ của cha mẹ mà con cái đều nên người.”
– “Em ấy đã nên người, có sự nghiệp vững vàng.”

Cách dùng sai cần tránh:
– “Nhờ sự dạy dỗ của cha mẹ mà con cái đều lên người.” (❌)
– “Em ấy đã lên người, có sự nghiệp vững vàng.” (❌)

Một mẹo nhỏ để không viết sai: Hãy nghĩ đến việc “nên” là thành công, thành tựu. Còn “lên” chỉ mang nghĩa di chuyển theo hướng từ dưới lên trên.

Bài tập thực hành phân biệt “nên người” và “lên người”

“Nên người” và “lên người” là hai cụm từ dễ gây nhầm lẫn cho học sinh. Cách phân biệt đơn giản nhất là xét nghĩa của từng từ trong cụm.

“Nên người” nghĩa là trở thành người trưởng thành, có ích. Ví dụ: “Nhờ sự dạy dỗ của thầy cô mà em đã nên người”. Đây là cách dùng đúng.

“Lên người” chỉ trạng thái sốt cao, bệnh tật. Ví dụ: “Cậu bé bị sốt lên người”. Tuy nhiên cách dùng này không phổ biến và không chuẩn mực.

Để tránh nhầm lẫn, các em có thể ghi nhớ: Khi muốn nói về việc trưởng thành, thành đạt thì dùng “nên người”. Còn “lên người” không nên dùng mà thay bằng “sốt cao” hoặc “ốm”.

Một mẹo nhỏ giúp phân biệt: “Nên” đi với “người” vì ai cũng muốn “nên” người tốt. “Lên” không đi với “người” vì không ai muốn bệnh tật “lên” người cả.

Phân biệt “nên người” và “lên người” trong tiếng Việt Việc phân biệt cách dùng **nên người hay lên người** đòi hỏi hiểu rõ ngữ nghĩa của từng từ. “Nên người” mang nghĩa trưởng thành, thành đạt trong cuộc sống và được dùng phổ biến trong các câu văn về sự trưởng thành. “Lên người” chỉ trạng thái vật lý và không thể thay thế trong ngữ cảnh nói về sự phát triển nhân cách.

Nguồn: https://chinhta.org
Danh mục: Động từ